Nieuws & blog
Genderneutraal taalgebruik
Is een secretaris hetzelfde als een secretaresse? Zeggen we binnenkort geen ''Goedemorgen jongens en meisjes" meer in de klas? Taal en geslacht (gender) komen elkaar vaker tegen dan we denken. Anno 2023 is er steeds meer aandacht voor inclusiviteit. Onze keuzes, maar ook onze woorden moeten zo min mogelijk discrimineren, uitsluiten en onderscheiden. Zo pleit nu ook onderwijsorganisatie Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) voor inclusief taalgebruik binnen het onderwijs.
Taal en gender
Vooral in beroepsnamen herkennen wij in het Nederlands een flink aantal beroepen met een dominerende mannelijke of vrouwelijke genderaanduiding. Een voorbeeld daarvan is secretaresse (voor iemand die vaak administratieve werkzaamheden verricht) of leraar (voor iemand die doceert). Hoewel er vaak genderneutrale alternatieven zijn voor beroepsaanduidingen, wordt geregeld gebruikgemaakt van termen die eerder zorgen voor exclusiviteit dan inclusiviteit. Het gevolg daarvan is dat deze woorden worden gezien alsof het exclusief mannelijke of vrouwelijke woorden zijn. Dit gebeurt vooral in beroepen die traditioneel gezien als mannelijk of vrouwelijk worden beschouwd. Automonteur, politieagent en verpleegkundige zijn daar voorbeelden van.
Genderneutraal onderwijs
“De student wordt geweigerd als hij zijn collegegeld niet heeft betaald.” Dit is een typisch voorbeeld van gendergericht taalgebruik binnen het onderwijs. Taalgebruik binnen het onderwijs kan voor een groot deel de (gender)inclusiviteit bepalen. Om uitsluiting zo veel mogelijk te voorkomen, pleiten steeds meer organisaties waaronder LAKS voor neutraal taalgebruik binnen het onderwijs. Niet ‘beste jongens en meisjes’, maar ‘beste leerlingen’ bijvoorbeeld. Ook het persoonlijk voornaamwoord ‘hij/zij’ moet niet meer standaard worden gebruikt in voorbeelden en kan makkelijk worden vervangen door ‘diens’.
Organisaties als LAKS geven nu vooral tips om het onderwijs inclusiever te maken. Volgens LAKS geeft taal betekenis aan onze denkwereld en hebben woorden gevolgen, ook mogelijk negatieve gevolgen op ons wereldbeeld. De lijst met tips van LAKS heeft voor veel reacties gezorgd. Gebleken is dat men verdeeld is over de effectiviteit van genderneutraal taalgebruik binnen het onderwijs. De vraag is vooral of het kansengelijkheid zal minimaliseren of juist de contrasten zal vergroten. Uiteindelijk is het aan de scholen en docenten zelf om te bepalen op welke manier er wordt gecommuniceerd in het onderwijs.
Begin nu te werken aan je taalontwikkeling!
Optimus wenst van zodanige maatschappelijke betekenis te zijn dat het ontwikkelingsniveau van
de gemiddelde individu in onze samenleving toeneemt.